Για την Κάλυμνο

Το νησί τον ψαράδων και των σφουγγαράδων

Η Κάλυμνος είναι νησί των Δωδεκανήσων, στο νοτιοανατολικό Αιγαίο. Η έκταση της είναι 110,581 τ.χλμ με αποτέλεσμα να είναι το 26ο μεγαλύτερο ελληνικό νησί. Έχει πληθυσμό περίπου στις 16,000 κατοίκους.

Το έδαφος της νήσου είναι σχετικά πετρώδες ορεινό με μικρές πεδιάδες (κυριότερες από αυτές είναι οι κοιλάδες της Πόθιας, του Βαθέως και του Πανόρμου) συνολικής έκτασης 109 τ.χλμ.

Τα βουνά της Καλύμνου είναι άδενδρα με κυριότερες κορυφές τον Προφήτη Ηλία, ακριβώς στο κέντρο της νήσου (760 μ.), την Κυρά Ψηλή ή Καραψηλή (700 μ.) στα ΝΑ. και τη "Γαλατιανή" στο ΒΔ. άκρο.

Οι ακτές της Καλύμνου είναι σχετικά απόκρημνες σχηματίζοντας πολλά ακρωτήρια, όρμους και λιμένες. Εξ αυτών σπουδαιότεροι είναι ο, της πρωτεύουσας της νήσου που λέγεται και λιμένας Ποθαίας (ΝΑ.), ο Ριναίας, βορειότερα, τα Πεζώντα ή Πέζοντας ακόμα βορειότερα, ο όρμος Παλαιονήσου Β.ΒΑ., ο Εμποριός (Δ.ΒΔ.), τα Λινάρια, νοτιότερα και το Πιθάρι προς Ν.

 

kalymnos-map-small

Ναυτικό Μουσείο Καλύμνου

Στο Ναυτικό Μουσείο της Καλύμνου που ιδρύθηκε το 1994, παρουσιάζεται η ναυτική παράδοση του νησιού, η ιστορία και οι μέθοδοι της σπογγαλιείας, καθώς και πολλά αντικείμενα από ναυάγια αρχαίων πλοίων. Στις τέσσερις αίθουσες του μουσείου εκτίθενται αντικείμενα σχετικά με το επάγγελμα της σπογγαλιείας και την κατεργασία των σφουγγαριών.

Στην πρώτη αίθουσα εκτίθενται παλιές φωτογραφίες των αρχών του 20ου αιώνα από την πόλη και τις εκδηλώσεις που γινόντουσαν κατά την αναχώρηση των σφουγγαράδων, λίθινες, μολύβδινες και σιδερένιες άγκυρες, ναυτικοί χάρτες 16ου-17ου αιώνα, ευρήματα από ναυάγια, πέτρινες οβίδες, ξάρτια πλοίων, ναυτικά φανάρια, πιάτα με θαλασσινές παραστάσεις και μινιατούρες καϊκιών.

Στη δεύτερη και τρίτη αίθουσα υπάρχουν εξαρτήματα σπογγαλιείας από τις αρχές από τις αρχές του 19ου αιώνα έως και σήμερα, όπως «σκανταλόπετρες» (πέτρες για βύθιση των δυτών) ναυτιλιακά όργανα (εξάντας, πυξίδα, βαρόμετρο, μιλιομετρητής), σκάφανδρα και αντλίες αέρα. Επίσης, εκτίθενται εργαλεία επεξεργασίας σφουγγαριών και όστρακα.

Στην τελευταία αίθουσα υπάρχουν παραδοσιακές ενδυμασίες, πιάτα, μαντίλια, μουσικά όργανα, έπιπλα εποχής, σεντόνια, μαξιλάρια, υφαντά, εξαρτήματα υφαντικής, αντικείμενα για τη ζύμωση του ψωμιού και στάμνες.

 

Μουσείο Θαλασσίων Ευρημάτων

Πρόκειται για ιδιωτικό Μουσείο, έργο ζωής των αδερφών Βαλσαμίδη που γεννήθηκαν και ζουν στην Κάλυμνο. Με αγάπη για τη θάλασσα και με διάθεση να μοιραστούν τις χαρές της και τον πλούτο της με τους ανθρώπους, έφτιαξαν αυτό το μουσείο με πολύ προσωπικό κόπο και μεράκι, μόνοι τους. Δούλεψαν ως αρχιτέκτονες, ως οικοδόμοι, ως συλλέκτες, ως διακοσμητές χωρίς ποτέ να σταματήσουν την αγαπημένη τους δραστηριότητα, την κατάδυση. Το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό.

Τα ευρήματα, τα οποία προέρχονται από χιλιάδες καταδύσεις στις θάλασσες της γης, περιλαμβάνουν σχεδόν ότι μπορεί κανείς να συναντήσει στο βυθό. Μεγάλες ποικιλίες από ψάρια, κογχύλια, οστρακοειδή, αστερίες, κοράλλια, καρχαριοειδή, χελωνοειδή και φυσικά όλα τα είδη σφουγγαριών. Μέρος του μουσείου είναι αφιερωμένο στο επάγγελμα της σπογγαλιείας και περιλαμβάνει όλα τα εργαλεία και τα σκάφανδρα που χρησιμοποιήθηκαν από τους δύτες από το 1872 μέχρι σήμερα. Στην είσοδο του μουσείου εντυπωσιάζει τον επισκέπτη μια υπερμεγέθης σιδερένια άγκυρα.

Σε μια πτέρυγα εκτίθενται ευρήματα του Α' και Β παγκοσμίου πολέμου όπως τορπίλες, κομμάτια από αεροπλάνα κτλ. Σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο φυλάσσονται αμφορείς του 6ου, 4ου, 3ου και 2ου π.Χ. αιώνα.

Επίσης υπάρχει μια συλλογή από 2000 περίπου φωτογραφίες σχετικές με την ιστορία και την παράδοση των σφουγγαράδων. Στο χώρο του μουσείου γίνεται επεξεργασία των σφουγγαριών και λειτουργεί κατάστημα με σφουγγάρια, κοράλλια, όστρακα και... δόντια καρχαρία.

 

Αρχαιολογικό μουσείο Καλύμνου

Με την «Κυρά της Καλύμνου» να αποτελεί σημείο αναφοράς για τους επισκέπτες του από τώρα και στο εξής, ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2009 το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο της Καλύμνου. Αρχαιότητες από την Προϊστορική ως και τη Μεταβυζαντινή εποχή περιλαμβάνονται στα εκθέματα, παρουσιάζοντας διαχρονικά την ιστορία του νησιού σε διάρκεια χιλιετιών. Και αν η χάλκινη κολοσσιαία γυναικεία μορφή που «αναδύθηκε» από τη θαλάσσια περιοχή της Καλύμνου αποτελεί τον έναν πόλο του ενδιαφέροντος, ο μεγάλος αριθμός γλυπτών αναθημάτων στο ιερό του Δηλίου Απόλλωνος και ένα τεράστιο λατρευτικό άγαλμα του Ασκληπιού βρίσκονται στον αντίποδα. Ανάμεσά τους χάλκινα και μαρμάρινα γλυπτά, εξαιρετική κεραμική, νομίσματα, κοσμήματα, εικόνες και χειρόγραφα της Βυζαντινής εποχής και πολλά άλλα.

Η είσοδος στην έκθεση γίνεται με μία σύντομη εισαγωγή για την ιστορία του νησιού και ακολουθούν σε μία προθήκη μεμονωμένα αντικείμενα, τα οποία ήταν προϊόντα λαθρανασκαφών ή είχαν παραδοθεί στην Εφορεία - δεν είναι δηλαδή γνωστή η προέλευσή τους -, με σημαντικότερο όλων το χάλκινο τελετουργικό αντικείμενο με κιονίσκο, επάνω στον οποίο βρίσκεται σύνταγμα αιγυπτιακών θεοτήτων. Η αίθουσα με τα αγάλματα που ήρθαν στο φως κατά τις ανασκαφές σε αποθέτες του ιερού του Δαλίου Απόλλωνος.

Η συνέχεια αναπτύσσεται σε δύο αίθουσες εκθέσεων και στον όροφο του μουσείου. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στην προϊστορική ζωή στο νησί, με ευρήματα από ανασκαφές σε σπήλαια (εργαλεία, σκεύη, αγγεία κ.λπ.), ευρήματα από τη Μινωική περίοδο - όπως ένας χάλκινος λατρευτής - και σε χωριστή προθήκη ένα μεγάλο μαρμάρινο κυκλαδικό ειδώλιο, προϊόν κατάσχεσης, με πιθανή προέλευση από την Αμοργό.

Ιδιαίτερη ενότητα αναφέρεται στο σημαντικότερο θρησκευτικό και πολιτικό κέντρο της αρχαίας Καλύμνου, το ιερό του Δαλίου Απόλλωνος, στους δύο αποθέτες του οποίου βρέθηκαν πολλά αναθήματα: γραπτοί κρατήρες και δίνοι, χάλκινος γρύπας, πήλινα αφιερώματα με μορφή βοοειδών, ένας σπάνιος ενδεδυμένος κούρος του 530 π.Χ. με γραπτή διακόσμηση και αφιερωματική επιγραφή.

Επίσης πολλά μαρμάρινα γλυπτά των κλασικών χρόνων που αναπαριστούν τον Απόλλωνα, νεαρές γυμνές ανδρικές μορφές, μικρά παιδιά, η θεά Υγεία, η Αθηνά αλλά και ο τεράστιος Ασκληπιός (2ος αιώνας π.Χ.). Την ενότητα κλείνουν επιγραφές που δίνουν πολύτιμα στοιχεία για τον δημόσιο βίο των κατοίκων του νησιού, τιμητικά ψηφίσματα, μαρτυρίες για τη θέση της γυναίκας και για απελευθερώσεις δούλων.

Αργυρά και χάλκινα νομίσματακοπές της Καλύμνου και της Κω αλλά και ξένων πόλεων παρουσιάζονται στη δεύτερη αίθουσα, η οποία περιλαμβάνει κυρίως τα ευρήματα του αρχαίου οικισμού Δάμος ο οποίος αναπτύχθηκε στην Ελληνιστική εποχή, όπως ανάγλυφους λύχνους, θυμιατήρια, ομοιώματα βωμών, ειδώλια και μεταλλικά εργαλεία.

Μια άλλη ενότητα είναι αφιερωμένη στις καλυμνιακές νεκροπόλεις και στα πολύτιμα ευρήματα που προέκυψαν από τις ανασκαφές τους, όπως χρυσά κοσμήματα, διαδήματα, στεφάνια, ενώτια, δακτυλίδια και επιρράμματα από τα νεκρικά υφάσματα, επίσης πήλινα αγγεία αλλά και έργα υαλουργίας. Στην αίθουσα ωστόσο δεσπόζει το χάλκινο άγαλμα γυναίκας που καλύπτεται με χιτώνα και κροσσωτό ιμάτιο και άλλα χάλκινα τμήματα γλυπτών που ανασύρθηκαν από τον βυθό (κεφαλή ηγεμόνα με καπέλο, τα σκέλη εφίππου άνδρα με τα περίτεχνα σανδάλια και τους πτερνιστήρες και το δελφίνι).

 

Καλύμνικο Σπίτι

Ιδιωτικό λαογραφικό μουσείο που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της κ. Φανερωμένης Σκυλλά. Βρίσκεται στο δρόμο προς τους Βοθύνους στη διασταύρωση με το δρόμο που οδηγεί στο μοναστήρι του Αγίου Σάββα του εν Καλύμνω.

Έχει εκθέματα που χρονολογούνται από το τέλος του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα. Οι συλλογές αντικειμένων που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, παραδοσιακές φορεσιές και οικοσκευή παλαιών νοικοκυριών, ανασυνθέτουν την ατμόσφαιρα της οικογενειακής καθημερινότητας εκείνης της εποχής.

Ο επισκέπτης έρχεται σε επαφή με ένα κομμάτι ζωντανής ιστορίας, καθώς πληροφορείται για την κοσμοθεωρία, τα έθιμα και τις νοοτροπίες των μελών μιας παραδοσιακής νησιωτικής κοινωνίας, καθώς και για τη ζωή των Καλύμνιων σφουγγαράδων.

 

Η αναρρίχηση στην Κάλυμνο

Η ποικιλομορφία των ακτών, των απόκρημνων βράχων και το ήπιο κλίμα καθιστούν το νησί αυτό ιδανικό μέρος για τους αναρριχητές. Για όσους αναρριχητές έχουν ταξιδέψει, ο βράχος της Καλύμνου μοιάζει με αυτόν της Ταϊλανδης. Η Κάλυμνος όμως από τους περισσότερους αναρριχητές κρίνεται ως πληρέστερος προορισμός. Ο ασβεστόλιθος, η αναρρίχηση στους σταλακτίτες, τα πολλά σπήλαια συνέβαλαν στο να χαρακτηριστεί η Κάλυμνος από τα περιοδικά Vertical, Klettern, Climbing, Desnivel, ως μία από τις πιο όμορφες τοποθεσίες «του κόσμου των αναρριχητών».

Υπάρχουν περίπου 60 πεδία με διαδρομές αθλητικής αναρρίχησης κυρίως «μιας σχοινιάς», δυσκολίας από 4 έως 9, που είναι εύκολα προσβάσιμα από μονοπάτια. Οι περισσότερες διαδρομές της «μιας σχοινιάς» κυμαίνονται μεταξύ 20 και 30 μέτρων. Ωστόσο, υπάρχουν και διαδρομές της «μιας σχοινιάς» που φτάνουν τα 50 - 60 μέτρα. Για την διάνοιξη των διαδρομών στο νησί χρησιμοποιούνται σύγχρονα υλικά, ανοξείδωτα στα οποία γίνεται τακτικά συντήρηση. Η πλειοψηφία των διαδρομών βρίσκεται στο δυτικό/ βορειοδυτικό τμήμα του νησιού.

Υπάρχει επίσης το νησάκι της Τελένδου (ή Τελέντου) στο οποίοι δημιουργούνται όλο και περισσότερες διαδρομές με έμφαση στις διαδρομές «πολλών σχοινιών» διαφορετικού ύψους. Στην Κάλυμνο ανοίγονται περίπου 100-150 νέες διαδρομές κάθε χρόνο από Έλληνες και ξένους αναρριχητές. Αυτή την στιγμή το νησί έχει πάνω από 2000 οργανωμένες διαδρομές. Πριν από 10 χρόνια ξεκίνησε να διοργανώνεται στο νησί ένα φεστιβάλ αναρρίχησης : το Kalymnos Rock Climbing Festival. Την τέταρτη φορά που διοργανώθηκε, το Μάιο του 2009, συγκέντρωσε πάνω από 300 συμμετέχοντες από δεκαπέντε χώρες.

 

Σπήλαια της Καλύμνου

Έχει 4 σπήλαια μοναδικής ομορφιάς και άξια επίσκεψης...

  • Το σπήλαιο Κεφάλα
  • Το σπήλαιο των Σκαλιών
  • Το σπήλαιο των Επτά Παρθένων ονομάζεται και σπήλαιο των Νυμφών ή του Φλασκά
  • Το σπήλαιο Δασκαλειό